De 28e regeling van de EU: de stille reorganisatie van de Europese Economische Ruimte

Op dit moment heeft half Europa het over het zogenaamde „28e regime“. Velen vragen zich af wat dit eigenlijk moet voorstellen. Een nieuwe staat? Een geheim EU-project? Of gewoon een nieuwe poging om de interne markt te moderniseren? In feite is het een concept dat groots klinkt, maar in wezen een extra bedrijfsvorm beschrijft die verondersteld wordt optioneel en puur vrijwillig te zijn. De naam „28e regime“ komt van het feit dat er nog een set regels zou zijn naast de 27 nationale rechtssystemen - als een extra gereedschap in een al volle gereedschapskist.

Het idee erachter is niet van de ene op de andere dag ontstaan. Starters, investeerders en sommige KMO's klagen er al jaren over dat de EU uit 27 zeer verschillende economische zones bestaat. Afhankelijk van het land waar je start, moet je aan verschillende regels voldoen: verschillende opstartformaliteiten, verschillende aansprakelijkheidsregels, verschillende vereisten voor werknemersparticipatie of het aantrekken van kapitaal. Dit is een obstakel voor internationale techbedrijven en vaak een afschrikmiddel voor oprichters. Dit is precies waar de EU-instellingen willen beginnen.

---

---

Wat is de 28e regeling? Een inleiding tot een complexe onderneming

In het voorjaar en de zomer van 2025 hield de EU-Commissie daarom een eerste „raadpleging“. Dit is een officiële procedure waarbij verenigingen, bedrijven, vakbonden en deskundigen hun mening kunnen geven. Deze raadpleging is afgerond, maar een definitief wetsontwerp is nog niet beschikbaar. De Commissie analyseert momenteel wat de verschillende groepen hebben voorgesteld. Het politieke doel is duidelijk: begin 2026 moet er een concreet ontwerp komen. Tot die tijd is het echt nog een kwestie van Planning, De plannen zijn echter in een vergevorderd stadium.

De hele zaak wordt van verschillende kanten aangestuurd:

• enerzijds van de Europese Commissie zelf, die al jaren probeert de interne markt te standaardiseren,
• anderzijds door consultants zoals Enrico Letta en Mario Draghi, die in hun verslagen heel duidelijk hebben gesteld dat Europa dringend een „gemeenschappelijke economische ruimte“ moet worden,
• en niet in de laatste plaats van Opstartende verenigingen, die oproepen tot een soort Europese „superrechtsvorm“, vaak met de werktitel „EU-Inc“.

Het doel is om een optioneel EU-regelgevingskader te creëren dat naast de nationale vennootschapsvormen bestaat. Bedrijven zouden vrijwillig kunnen beslissen om hun bedrijf onder dit EU-regime te laten vallen. Dit zou grensoverschrijdende activiteiten moeten vergemakkelijken en Europa sterker moeten maken in de internationale concurrentie. Of dit zal lukken en welke risico's er zullen ontstaan is een andere vraag - die we in latere hoofdstukken systematisch zullen analyseren.

Een optionele extra set regels - geen nieuwe staat

Om te beginnen: het 28e regime is geen nieuwe EU-staat. Niemand is van plan om in het geheim een 28e lidstaat op te richten. Het is gewoon een extra juridisch aanbod. Iedereen die een bedrijf opricht of leidt, kan beslissen of hij dat doet onder de wetgeving van zijn eigen land - of onder de nieuwe EU-regeling. Het is vergelijkbaar met het plotseling toevoegen van een 28e motoroptie aan een auto met 27 verschillende motorvarianten. Het is er als je het wilt, maar niemand wordt gedwongen om het te kiezen.

De hoop: meer gestandaardiseerde processen, minder bureaucratie, snellere procedures en minder wrijvingspunten tussen EU-landen. De kritiek: een „parallel recht“ dat uiteindelijk sterker zou kunnen worden dan de nationale systemen.

Waarom de EU dit van plan is - en wat ze ermee hoopt te winnen

Europa ziet er aan de buitenkant uit als één grote economische ruimte, maar aan de binnenkant functioneert het nog steeds als een lappendeken. Wie zich in Frankrijk vestigt, krijgt te maken met compleet andere procedures dan iemand in Zweden of Portugal. Voor bedrijven die willen uitbreiden in Europa betekent dit meer tijd, meer kosten en meer juridische onzekerheden.

De EU wil dit probleem oplossen door één regelboek aan te bieden dat onmiddellijk van toepassing is in alle lidstaten. Geen vertaalproblemen meer, geen verschillende formulieren, geen tegenstrijdige aansprakelijkheidsmodellen. Vooral de tech-industrie juicht dit idee toe, omdat het sneller kan groeien en investeerders makkelijker aan boord kan halen.

Maar er zit ook een grotere droom achter dit alles: de EU wil terrein herwinnen in de wereldwijde concurrentie met de VS en China. Beide landen hebben gestandaardiseerde markten, terwijl Europa vaak op zichzelf is aangewezen. De 28e regeling is bedoeld om deze impasse te doorbreken - althans vanuit het oogpunt van de voorstanders.

Waar het project nu staat - en waar het naartoe gaat

De 28e regeling bevindt zich momenteel (eind 2025) nog in de voorbereidende fase. De EU-Commissie heeft haar Raadpleging en bereidt nu een wetgevingsvoorstel voor. Dit zal naar verwachting in 2026 worden gepubliceerd. Pas dan zal het eigenlijke politieke proces beginnen: onderhandelingen, kritiekrondes, aanpassingen, stemmingen. Maar dit is al te voorzien:

• De Commissie wil een digitaal ondernemingsregister voor de hele EU opzetten.
• Starten moet mogelijk zijn binnen 24 uur.
• De regels voor kapitaal, investeerders en corporate governance moeten worden gestandaardiseerd.
• De belastingkwestie blijft officieel uitgesloten - maar is als een „schaduw“ over het project, omdat het op de lange termijn nauwelijks te vermijden is.

In zijn huidige vorm is de 28e regeling dus geen afgewerkt product, maar een blauwdruk. Het is echter wel een blauwdruk die al heel concrete contouren heeft en de komende jaren een enorme betekenis kan krijgen. Juist daarom is het de moeite waard om te begrijpen waar het nu over gaat, voordat de details worden afgerond.

Wat zou er concreet veranderen?

Als je het over de 28e regeling hebt, lijken veel dingen op het eerste gezicht abstract. „Een nieuwe reeks EU-regels voor bedrijven“ klinkt geweldig, maar wat betekent het eigenlijk in het dagelijks leven? Wat zou een ondernemer anders doen? Wat zou makkelijker worden, wat zou geschrapt worden en waar zouden nieuwe afhankelijkheden ontstaan? Om deze vragen duidelijk te beantwoorden, is het de moeite waard om voorzichtig te kijken naar de bouwstenen die zich nu al aandienen - ook al is de definitieve wet er nog niet.

In de kern draait de 28e regeling om één idee: je richt een bedrijf één keer op en kunt dan in alle EU-landen werken zonder dat je overal nieuwe regels hoeft te leren. Dit is precies waarom er gestandaardiseerde oprichtingsprocedures, gecentraliseerde digitale registers en duidelijke EU-brede regels moeten komen. Maar hoe eenvoudig dit idee ook klinkt, de gevolgen zijn verstrekkend.

Gestandaardiseerde regels voor oprichting en administratie

Vandaag de dag doet iedereen die een bedrijf opricht in Duitsland dit volgens de Duitse wet. Als je een bedrijf opricht in Oostenrijk of Italië, moet je hun procedures volgen. Elk land heeft zijn eigen formulieren, zijn eigen deadlines, zijn eigen autoriteiten en vaak ook verschillende vereisten voor kapitaal, management en aansprakelijkheid.

De 28e regeling zou deze lappendeken omzeilen. Je zou een EU-bedrijfsvorm kunnen kiezen - ongeacht je woonplaats - en daarmee automatisch geldig zijn in alle lidstaten. Een soort „Europese standaard“ die overal hetzelfde werkt. Concreet betekent dit

• Eén statuut in plaats van 27 verschillende varianten.
• Gestandaardiseerde aansprakelijkheidsregels.
• Gestandaardiseerde regels voor beheer.
• Gestandaardiseerde regels voor transparantie en boekhouding.

Dit zou een enorm voordeel zijn voor veel jonge bedrijven, omdat ze dan niet meer elke paar maanden nieuwe juridische structuren hoeven te leren. Tegelijkertijd zou dit echter ook een parallel systeem creëren met de nationale vennootschapsvormen - en dit is precies waar een deel van de kritiek later komt.

Een digitaal EU-ondernemingenregister

Een tweede centrale bouwsteen is digitalisering. De EU wil een gecentraliseerd register creëren waarin alle bedrijven in de 28e regeling worden opgenomen - ongeacht waar de oprichters gevestigd zijn of waar ze zaken doen. Dit zou een grote verandering zijn, aangezien bedrijven momenteel alleen in nationale registers worden bijgehouden. Het plan is

• 100 % digitale oprichting, zonder notaris, zonder bezoek ter plaatse.
• Registratie binnen 24 uur.
• Gestandaardiseerde documenten die voor alle landen gelden.
• Een EU-breed zoeksysteem dat alle gegevens van een bedrijf vindbaar maakt.

Je zou het je kunnen voorstellen als een soort „Europees handelsregister“, dat technisch veel geavanceerder zou zijn dan veel van de huidige nationale systemen. Dit zou voordelen hebben in termen van snelheid en transparantie. Tegelijkertijd zou het betekenen dat de EU een rol op zich neemt die voorheen onder de verantwoordelijkheid van de afzonderlijke landen viel. Dit zou handig zijn voor bedrijven. Voor staten zou het betekenen dat ze een deel van hun controle uit handen geven.

Gestandaardiseerde regels voor kapitaal, investeerders en participaties

Veel mensen realiseren zich dit punt niet, maar het is uiterst belangrijk: een van de belangrijkste redenen voor de 28e regeling is de kwestie van kapitaal. In Europa was het tot nu toe moeilijk om investeerders uit verschillende landen onder één dak te brengen. Elk land heeft zijn eigen regels voor participaties, werknemersaandelen, startaandelen of converteerbare leningen. Grote investeerders uit de VS of Azië schudden hier regelmatig hun hoofd over. De 28e regeling wil hier een einde aan maken - althans in theorie. Het plan is

• gestandaardiseerde regels over hoe investeerders betrokken worden,
• vereenvoudigde aandelenopties voor werknemers (ESOP's),
• duidelijke en Europabrede kapitaalvereisten,
• gemakkelijker toegang tot durfkapitaal.

Dit zou Europa aantrekkelijker maken voor techbedrijven, die nu vaak naar het buitenland verhuizen omdat de EU-markt te gefragmenteerd is. Dit is precies de reden waarom veel start-up verenigingen dit project steunen.

De keerzijde: gestandaardiseerde regels betekenen altijd dat nationale kenmerken verdwijnen - en daarmee ook bepaalde beschermingsmechanismen of tradities. Dit zal later een rol spelen in de kritiek.

De open bouwplaats: belastingen - officieel uitgesloten, praktisch onvermijdelijk

Een van de spannendste punten is de belastingkwestie. Officieel zegt de EU

„Belastingen blijven een nationale aangelegenheid. Het 28e regime heeft er niets mee te maken.“

Dat klinkt geruststellend. Maar in de praktijk ziet het er ingewikkelder uit. Want als bedrijven een EU-rechtsvorm kiezen en in heel Europa actief zijn, rijst automatisch de vraag: volgens welk systeem worden winsten en verliezen verdeeld? Wie krijgt de belastingen? En hoe voorkom je dat bedrijven het systeem gebruiken om belasting te besparen of landen tegen elkaar uit te spelen? Dit betekent:

Op korte termijn zal het belastingrecht waarschijnlijk echt buiten beschouwing worden gelaten. Op de lange termijn kun je er echter niet omheen om bepaalde regels te harmoniseren - omdat anders het hele model instabiel blijft. Veel deskundigen zeggen daarom

Belastingen zijn niet opgenomen in de 28e regeling, maar ze lopen mee als een schaduw - en zouden later kunnen volgen als een afzonderlijke bouwsteen. De 28e regeling zou dus niet alleen een vennootschapsvorm zijn, maar een stap in de richting van een aparte economische EU-zone. Dit is precies wat veel waarnemers de oren doet spitsen - en dit zal een centrale rol spelen in de latere hoofdstukken.

Het 28e regime! Von der Leyen debatteert op WEF Davos 2025 | EU-debatten

De vermeende voordelen: Wat voorstanders zeggen

Als je naar de voorstanders luistert, zou je bijna geloven dat de EU eindelijk de steen der wijzen heeft gevonden. In hun ogen lost de 28e regeling in één keer verschillende problemen op die Europa al jaren tegenhouden. Ze zien het als een soort „turbokuur“ voor de Europese economische ruimte - vooral voor jonge, snelgroeiende bedrijven. En sommigen hebben het zelfs over de eerste echte Europese vennootschapsvorm die deze naam waardig is.

Om te begrijpen waarom de euforie zo groot is, is het de moeite waard om naar de belangrijkste argumenten te kijken.

1. minder bureaucratie - een gestandaardiseerd wetboek voor heel Europa

Het grootste voordeel voor de voorstanders is de vermindering van de bureaucratie. Vandaag de dag moet een bedrijf dat in verschillende EU-landen wil werken telkens een nieuw hoofdstuk met regels leren. Dit is precies wat de 28e regeling wil afschaffen. Het idee erachter is charmant: één keer opzetten, één keer de regels begrijpen en dan in alle landen op dezelfde manier kunnen werken.

Dit zou tijd en geld moeten besparen, vooral voor internationale start-ups en digitale bedrijven. Wat nu vaak maanden duurt, kan in de toekomst slechts een paar dagen duren. Voor sommigen is dit gewoon te laat.

2. snellere start-ups en een modern digitaal kader

Een ander voordeel is de snelheid. De EU promoot de 28e regeling met de belofte dat start-ups binnen 24 uur mogelijk moeten zijn. En volledig digitaal - zonder notaris, zonder stapels papier, zonder bezoeken aan de autoriteiten. Voorstanders zeggen:

„Als je in de VS in een paar minuten online een bedrijf kunt registreren, waarom zou dat dan niet in Europa kunnen?“

De 28e regeling zou daarom ook een modernisering van het Europese bestuursapparaat zijn. Voor velen lijkt dit eindelijk een verbinding met het heden.

3. Europa concurrerender maken

Een andere belangrijke kwestie is het mondiale concurrentievermogen. Europa is economisch sterk - maar vaak traag. Jonge bedrijven klagen dat ze veel tijd verliezen omdat elk land andere regels heeft. In de VS of China is het anders: één code, één markt, één groeimodel. Voorstanders zeggen daarom:

„We hebben een Europese tegenhanger nodig, anders verliezen we het in de wereldwijde concurrentiestrijd.“

De 28e regeling is bedoeld om Europese bedrijven te helpen sneller te groeien, gemakkelijker investeerders te vinden en niet langer zoveel last te hebben van concurrentie.

4. gemakkelijker toegang tot kapitaal en gestandaardiseerde regels voor investeerders

Een groot probleem is de kwestie van kapitaal. Investeerders schrikken terug voor de Europese lappendeken. Ze willen duidelijke regels die overal gelden - en niet 27 nationale systemen die moeilijk te combineren zijn. Met de 28e regeling zou dat het geval zijn:

• gestandaardiseerde participatiemodellen,
• uniforme aandelenprogramma's voor werknemers,
• duidelijkere aansprakelijkheidsregels,
• en een reeks regels die beleggers kennen en kunnen beoordelen.

Dit zou een enorm voordeel zijn voor jonge technologiebedrijven. Veel voorstanders zien de 28e regeling dan ook als een soort „turbo voor innovatie“. Alleen de tijd zal leren of dit waar is. Maar de hoop is groot.

5. de interne markt wordt eindelijk een echte interne markt

Simpel gezegd: de interne markt bestaat op papier, maar in het dagelijks leven werken bedrijven vaak nog alsof ze in 27 kleine landen zijn gevestigd. Een gestandaardiseerd EU-vennootschapsrecht zou veel van deze grenzen opheffen, tenminste in de economische sector. Voor sommigen is dit de langverwachte stap naar een functionerende markt die zijn naam verdient.

---

Huidig onderzoek naar de geplande digitale euro

---

De risico's en punten van kritiek: Wat critici zeggen

Hoe enthousiast de voorstanders ook zijn, anderen zijn sceptisch. Critici zien de 28e regeling minder als een kans en meer als een risico - voor nationale normen, voor democratie en voor de economische stabiliteit van individuele staten. Sommige waarnemers gaan zelfs zo ver om te zeggen dat de 28e regeling het machtsevenwicht in Europa permanent zou kunnen verschuiven - weg van de natiestaten en naar een EU-niveau dat moeilijk te controleren is.

Om het beeld niet te vertekenen, vatten we de belangrijkste punten van kritiek objectief en rustig samen.

1. uitholling van nationale regels en beschermingsnormen

Een van de grootste punten van kritiek is dat als bedrijven kunnen kiezen tussen de nationale wetgeving en de 28e regeling, er concurrentie zal ontstaan tussen de rechtsstelsels. Bedrijven zouden kunnen kiezen voor het systeem met minder eisen, lagere kosten of minder werknemersrechten. De zorg is:

• nationale normen „onder druk“ zouden kunnen komen te staan,
• strengere regelgeving kan worden ondermijnd,
• en landen zouden zich moeten aanpassen om hun aantrekkelijkheid niet te verliezen.

Dit is geen plat griezelscenario, maar een realistisch gevolg wanneer twee reeksen regels naast elkaar bestaan.

2. minder democratische controle - beslissingen verhuizen naar Brussel

Een ander groot probleem is het verlies aan democratie. Als bedrijfsregels steeds meer op EU-niveau worden vastgesteld, hebben nationale parlementen minder invloed. Dit creëert een grotere afstand tussen de politiek en de burgers. Critici zeggen daarom:

„De wet verwijdert zich van de mensen op wie hij van invloed is.“

Zelfs als de EU-instellingen democratisch gelegitimeerd zijn, vinden veel burgers ze moeilijk te bereiken en nog moeilijker te controleren. Een EU-rechtskader dat belangrijker wordt dan nationale wetten versterkt dit effect.

3. de belastingkwestie als smeulende tijdbom

Officieel speelt de belastingkwestie geen rol in de 28e regeling. Maar critici beschouwen dit als window dressing. Want zodra er een gestandaardiseerde EU-vennootschapsvorm is, rijst automatisch de vraag: wie krijgt de vennootschapsbelasting? Als bedrijven in heel Europa actief zijn, is één EU-regime niet genoeg - je hebt ook regels nodig voor de verdeling van winsten, verliezen en de belastingdruk. Veel deskundigen waarschuwen:

„De 28e regeling zou een inleiding tot een EU-belastingstelsel kunnen zijn.“

Niet onmiddellijk, maar als logisch gevolg. En dat zou diep ingrijpen in de nationale soevereiniteit. Sommigen noemen het daarom een „springplank“ waardoor een EU-belasting later stap voor stap zou kunnen worden geharmoniseerd - niet door dwang, maar door „technische noodzaak“.

4. gevaar van een economie met twee snelheden

Critici vrezen dat de 28e regeling vooral ten goede zal komen aan grote, internationaal actieve bedrijven, terwijl kleine en middelgrote ondernemingen vast blijven zitten in de nationale wetgeving. Dit zou kunnen betekenen

• grote bedrijvenmodern, snel, digitaal, EU-rechtsgebied
• kleine bedrijvenmeer ouderwetse nationale regels, hogere kosten, meer bureaucratie

Dit zou de kloof tussen sectoren en bedrijfsgroottes verder vergroten. Vooral traditionele KMO's staan kritisch tegenover deze ontwikkeling.

5. een parallel systeem dat uiteindelijk domineert

De meest fundamentele kritiek is misschien wel dat de 28e regeling een parallel Europees rechtssysteem creëert dat uiteindelijk zo aantrekkelijk zou kunnen worden dat nationale rechtssystemen minder belangrijk worden. De EU zou dan nog steeds geen staat zijn in de traditionele zin van het woord - maar economisch gezien zou er een gebied ontstaan dat erg op elkaar lijkt. Critici zeggen daarom:

„De 28e regeling is niet zomaar een instrument. Het is een machtsverschuivingsproject.“

Of dit wel of niet gebeurt, hangt af van veel details. Maar de mogelijkheid alleen al doet veel mensen de oren spitsen.

Wat betekent dit voor burgers en kleine bedrijven?

Op het eerste gezicht klinkt de 28e regeling als een technisch onderwerp voor advocaten, start-ups en politici. Maar in het dagelijks leven kan het gevolgen hebben voor gewone mensen - alleen niet onmiddellijk. Veel gebeurt geleidelijk, op de achtergrond. Zoals bij zoveel EU-projecten besef je pas jaren later wat er eigenlijk in gang is gezet. Daarom is het de moeite waard om eens van dichterbij te bekijken wat er echt op het spel staat voor burgers, zelfstandigen en kleine bedrijven.

In eerste instantie nauwelijks merkbaar voor de gemiddelde burger

Voor de meeste mensen zal het 28e regime voorlopig niet veel veranderen. Mensen blijven werken, winkelen, belasting betalen en hun leven leiden. De nieuwe bedrijfsvorm van de EU heeft vooral invloed op de bedrijfswereld, niet op het alledaagse privéleven. Maar zoals zo vaak het geval is, kan wat vandaag ver weg lijkt, morgen de randvoorwaarden veranderen.

Als grote bedrijven in de toekomst in een ander regelgevend systeem werken, zal dit uiteindelijk een effect hebben op banen, belastinginkomsten en economische stabiliteit. Maar dit effect bouwt zich langzaam op - verklaarbaar, maar niet direct zichtbaar.

Indirecte effecten op de staat en de samenleving

Waar de veranderingen opvallen, is op indirect niveau. Wanneer veel grote bedrijven overschakelen naar de 28e regeling, kan het volgende gebeuren:

• Nationale belastinginkomsten verschuivenAls bedrijven binnen een wettelijk kader van de EU opereren, zullen staten vroeg of laat moeten verduidelijken hoe de winsten worden verdeeld. Wordt er meer in het buitenland gegenereerd? Loopt de thuisstaat inkomsten mis?
• Arbeids- en sociale normen kunnen onder druk komen te staanWanneer de nationale regels strenger zijn dan die van het EU-regime, ontstaat er al snel concurrentie: wie is aantrekkelijker - de nationale vorm of het EU-model?
  Nationale parlementen hebben minder invloedAls belangrijke bedrijfskwesties steeds meer op EU-niveau worden geregeld, hebben nationale wetgevers minder mogelijkheden om tegenmaatregelen te nemen als de zaken uit de hand lopen.

Voor burgers betekent dit niet dat morgen alles anders zal zijn - maar de richting van de ontwikkeling kan merkbare gevolgen hebben, bijvoorbeeld voor openbare diensten of socialezekerheidsstelsels.

Uitdagingen voor zelfstandigen en kleine bedrijven

De situatie is bijzonder ingewikkeld voor kleine bedrijven. In de regel blijven zij binnen de nationale wetgeving omdat de 28e regeling aantrekkelijker is voor grotere of grensoverschrijdende bedrijven. En dit is precies waar het gevaar van een onevenwichtigheid ligt:

Kleine Unternehmen müssen sich weiterhin mit den nationalen Regeln herumschlagen – mit allen Formularen, Zugangsbarrieren und tradierten Prozessen. Große Unternehmen profitieren vom flexiblen EU-Rechtsrahmen und haben weniger Bürokratie. Ein praktisches Beispiel dafür ist auch beispielsweise das Emigreren oder Tätigkeiten digitaler Nomaden, die häufiger ihren Aufenthaltsort wechseln.

Tegelijkertijd kunnen deze grote bedrijven sterker groeien en gemakkelijker voorwaarden krijgen van investeerders. Op lange termijn kan dit leiden tot een structureel concurrentievoordeel voor bedrijven die gebruik maken van de 28e regeling - en kleinere bedrijven kunnen het onderspit delven. Dit is een cruciaal punt voor veel middelgrote bedrijven:

Ze vrezen dat er een parallel recht zal ontstaan dat grote spelers bevoordeelt terwijl de traditionele Europese KMO's aan de kant worden geschoven.

Een voorzichtige categorisering en de onbeantwoorde vragen

Het 28e regime is geen afgerond project. Het is een blauwdruk - maar een blauwdruk die een duidelijke handtekening draagt en de weg wijst in een bepaalde richting. Om een zinnige beoordeling te kunnen maken, moeten we twee dingen begrijpen:

Wat is er eigenlijk gepland - en wat kan het logische gevolg zijn.

Realistische inschatting van de komende jaren

Er is geen reden voor paniek, maar even weinig reden voor naïeve sereniteit. Realistisch gezien zal de 28e regeling niet van de ene op de andere dag worden ingevoerd. Het politieke proces duurt lang:

• Ontwerp van de Commissie (gepland voor 2026).
• Bespreking in het Parlement en de Raad.
• Aanpassingen, twistpunten, juridische afstemming.
• Overgangsperioden voor bedrijven en landen.

Het kan nog jaren duren voordat er een functioneel systeem is. Maar tegelijkertijd rijdt de trein al. De verslagen, verklaringen en raadplegingen laten duidelijk zien waar de reis naartoe gaat - ook al zijn de details nog open.

De belangrijkste onbeantwoorde vragen

Er zijn een paar punten die vanuit het perspectief van vandaag moeten worden opgehelderd voordat het project echt kan worden beoordeeld:

1. Hoe kan worden voorkomen dat nationale normen worden ondermijnd? Parallelle EU-wetgeving mag er niet toe leiden dat bedrijven voor zwakkere regels kiezen.
2. Wie bepaalt in de toekomst de regels - en hoe dicht staat dit bij de burgers? Als er te veel naar Brussel gaat, ontstaat er een democratisch tekort.
3. Hoe kan het systeem eerlijk blijven voor kleine bedrijven? Goede regels moeten voor iedereen gelden, niet alleen voor internationale bedrijven.
4. Hoe gaat u om met de belastingkwestie? Officieel is de kwestie uitgesloten.

In de praktijk zal dit vroeg of laat gebeuren - omdat het systeem anders tegenstrijdigheden zal creëren. Deze vragen zullen bepalen of de 28e regeling een stap voorwaarts of een riskante verschuiving van macht en verantwoordelijkheid zal zijn.

Waarom je dit onderwerp vandaag zou moeten begrijpen

Veel onderwerpen ontwikkelen zich in stilte, op de achtergrond. Maar het zijn juist de stille veranderingen die vaak het belangrijkst zijn. De 28e regeling is zo'n onderwerp: het lijkt technisch, bijna droog - maar de gevolgen ervan kunnen de economische structuur van Europa decennialang beïnvloeden. En daarom is het de moeite waard om de basisprincipes in een vroeg stadium te begrijpen:

Niet uit angst, maar uit helderheid. Niet om onszelf gek te maken, maar om ontwikkelingen te herkennen voordat ze onomkeerbaar worden.

De 28e regeling is noch een Europees wondermiddel, noch een doemscenario. Het is een instrument - en zoals elk instrument kan het nuttig of schadelijk zijn. In de handen van een vooruitziend beleid kan het de Europese economie versterken, de bureaucratie verminderen en de weg vrijmaken voor jonge bedrijven.

In de handen van kortzichtige of machtsgeoriënteerde politici kan het de nationale structuren verzwakken, de democratische controle verminderen en een parallel recht creëren dat zich van de burgers verwijdert.

De doorslaggevende factor is dus niet het idee zelf, maar hoe het wordt uitgevoerd. En dat is precies waarom het belangrijk is om vandaag een kijkje te nemen, vragen te stellen en de richting zorgvuldig te volgen. Dit is de enige manier om te voorkomen dat Europa afglijdt naar een juridisch automatisme waar niemand meer echt eigenaar van is - behalve de instellingen die het beheren.

Interessante bronnen over dit onderwerp

• Kamer van Koophandel en Industrie Chemnitz - „28e regeling: nieuw wettelijk kader van de EU voor bedrijven“.“
  Een duidelijke beschrijving van het project in het Duits: doelstellingen, betrokken groepen bedrijven, elementen (bijv. vennootschapsrecht, insolventierecht, belastingrecht) en verwijzing naar de openbare raadpleging 2025. Zeer geschikt als startpunt om officiële standpunten en belangrijke gegevens vast te leggen.
• Startupverband - Politieke update over het 28e regime
  Een verklaring vanuit het perspectief van de start-up en groeiscene. Het legt uit waarom veel start-ups de 28e regeling verwelkomen en waar volgens hen rekening mee moet worden gehouden bij de implementatie (bv. rechtsvorm, digitale oprichting, gestandaardiseerde regels). Waardevol om de argumenten voor de regeling op een praktische manier te begrijpen.
• Bitkom - Position paper 2025 over het 28e regime
  Een branchevereniging voor de digitale economie en technologie die een geïnformeerd, technologie-georiënteerd perspectief biedt. De paper vat samen hoe een modern, digitaal EU-vennootschapsrecht eruit zou kunnen zien - en waar bedrijven momenteel op letten. Vooral nuttig als u licht wilt werpen op toekomstige levensvatbaarheid, digitalisering en concurrentievoordelen.
• Europees Vakbondsinstituut (ETUI) - Kritiek op 28e regeling („niet noodzakelijk en schadelijk“)
  Een kritisch perspectief vanuit het perspectief van arbeidsrechten en sociale normen. Het artikel stelt dat veel beschermingsmechanismen ondermijnd zouden kunnen worden - vooral op het gebied van arbeid en medezeggenschap. Zeer relevant als je de sociale en sociaal-politieke risico's wilt presenteren.
• Europees Parlement - Commissie juridische zaken Studie „Identificatie van hindernissen - 28e regeling“ (2025)
  Een goed onderbouwde juridische en politieke analyse: het analyseert de bestaande obstakels voor bedrijven in de EU en legt uit hoe de 28e regeling zou kunnen helpen - maar ook welke institutionele, juridische en politieke hindernissen er zijn. Belangrijk om het project in zijn institutionele context te begrijpen.
• OESO Europees Recht Blog - „Wat is de 28e wettelijke regeling? Waar heb ik het eerder gezien?“
  Een beknopte, gemakkelijk leesbare inleiding tot het idee van de 28e regeling vanuit juridisch perspectief. De tekst plaatst het project in de context van de geschiedenis van de EU tot nu toe, trekt parallellen met eerdere pogingen en belicht de kansen en risico's. Aanbevolen als je op zoek bent naar een onbevooroordeelde, juridisch reflectieve kijk.
• IIEA - Instituut voor Internationale en Europese Zaken - Blog
  Een analyse vanuit het perspectief van een Europese denktank. Het beschrijft het voorgestelde concept, mogelijke ontwerpvarianten en waar rekening mee moet worden gehouden tijdens de implementatie. Nuttig als je de strategische en economische beleidsimplicaties wilt analyseren.
• Verfassungsblog - Artikel „Het 28e regime“ (2025)
  Kritische, reflectieve kijk op de plannen: de auteur suggereert dat de 28e regeling niet moet worden gezien als een rigide verzameling wetten, maar als een soort „zandbak“ - met andere woorden, een veld voor experimenten. Zeer geschikt om het gevaar van halfslachtige implementatie of symbolische oplossingen aan te tonen.

---

---

Veelgestelde vragen over de 28e EU-regeling

1. Wat is het 28e regime eigenlijk?
   De 28e regeling is een geplande, aanvullende EU-vennootschapsvorm die naast de 27 nationale rechtsstelsels zal bestaan. Het is geen nieuwe staat, maar een vrijwillige reeks regels volgens welke bedrijven kunnen worden opgericht en opereren. Het doel is om een gestandaardiseerd EU-vennootschapsrecht te creëren dat in de hele EU op dezelfde manier functioneert.
2. Waarom ontwikkelt de EU dit nieuwe bedrijfsmodel?
   De EU wil haar interne markt standaardiseren en aantrekkelijker maken. Veel start-ups en investeerders hebben kritiek op het feit dat Europa uit 27 verschillende bedrijfswerelden bestaat. Dit leidt tot bureaucratie, kosten en vertragingen. De 28e regeling is bedoeld om deze belemmeringen weg te nemen en meer internationale concurrentiekracht te creëren.
3. Bestaat deze 28e regeling al?
   Nee. Het project bevindt zich momenteel (eind 2025) nog in de voorbereidende fase. De EU-Commissie heeft een openbare raadpleging gehouden en plant het eerste concrete wetsontwerp voor 2026. Er bestaat nog geen definitieve wet.
4. Voor wie is de 28e regeling bedoeld?
   Voornamelijk voor bedrijven die in heel Europa actief zijn of snel willen groeien: Start-ups, technische bedrijven, internationale handelsbedrijven of bedrijven die investeerders uit verschillende EU-landen nodig hebben. Kleine, lokaal opererende bedrijven zullen meestal binnen de nationale wetgeving blijven.
5. Zou de 28e regeling verplicht zijn?
   Nee. Het moet uitdrukkelijk vrijwillig zijn. Vennootschappen kunnen hun rechtspersoonlijkheid volgens nationaal recht behouden of kiezen voor de 28e regeling. Veel critici vrezen echter dat het EU-regime later zo aantrekkelijk wordt dat het de facto verplicht wordt.
6. Hoe zou de basis van een bedrijf veranderen?
   Onder de 28e regeling zou het mogelijk moeten zijn om een bedrijf volledig digitaal op te richten - zonder bureaucratie, zonder notaris, binnen 24 uur. Dit is een duidelijk contrast met de soms omslachtige nationale procedures, die weken kunnen duren.
7. Hoe zit het met bestaande bedrijven? Kunnen zij overstappen?
   Ja, volgens het huidige concept moeten bedrijven later de mogelijkheid hebben om over te stappen van de nationale wetgeving naar de 28e regeling. Dit zou met name interessant zijn voor groeiende bedrijven of internationale ondernemingen.
8. Wat is de impact van het nieuwe EU-register?
   Er komt een centraal EU-handelsregister waarin alle bedrijven die onder de 28e regeling vallen, worden opgenomen. Dit zou de EU een directe rol geven in het toezicht op bedrijven, iets wat tot nu toe de exclusieve verantwoordelijkheid van de nationale autoriteiten was.
9. Welke voordelen zien supporters?
   De voorstanders stellen dat Europa minder bureaucratie zou hebben, sneller bedrijven zou kunnen oprichten, gemakkelijker kapitaal zou kunnen aantrekken, wereldwijd concurrerender zou worden en eindelijk een echt functionerende interne markt zou hebben. Ze zien de 28e regeling als een grote kans voor innovatie en groei.
10. Welke risico's zien critici?
    Critici vrezen: De erosie van nationale arbeids- en beschermingsnormen, een verlies aan democratie door de overdracht van macht naar Brussel, belastingharmonisatie op lange termijn via de achterdeur, concurrentie tussen nationale en EU-wetgeving en een economie met twee snelheden. Ze zien de 28e regeling minder als een modernisering en meer als een politiek machtsproject.
11. Zal de 28e regeling de nationale regels vervangen?
    Niet officieel. De nationale wetgeving blijft volledig van kracht. De EU-regeling is slechts een aanvullende optie. Critici waarschuwen echter dat een parallel systeem ertoe kan leiden dat nationale regelgeving op de middellange termijn minder belangrijk wordt.
12. Wat betekent dit voor kleine en middelgrote ondernemingen?
    Voor veel kleine ondernemingen kan de 28e regeling nauwelijks relevant zijn omdat ze lokaal werken en geen internationale structuren nodig hebben. Tegelijkertijd bestaat het risico dat grote bedrijven in de EU-regeling langetermijnvoordelen genieten die kleine bedrijven in het nationale systeem niet hebben. Dit zou de economische verschillen kunnen vergroten.
13. Wat betekent dit voor burgers die niets met bedrijven te maken hebben?
    Weinig op de korte termijn. Op lange termijn kunnen de gevolgen echter merkbaar worden, bijvoorbeeld als belastinginkomsten verschuiven, arbeidsnormen worden veranderd of nationale parlementen minder creatieve macht hebben. Dergelijke ontwikkelingen bouwen zich langzaam op, maar kunnen een indirect effect hebben op het dagelijks leven.
14. Zit er een EU-belasting achter?
    Officieel niet. De EU benadrukt dat belastingen een nationale aangelegenheid blijven. In de praktijk zal de kwestie echter onvermijdelijk opduiken wanneer bedrijven in de hele EU actief zijn en gestandaardiseerde regels hebben. Veel experts geloven dat toekomstige harmonisatie waarschijnlijk is.
15. Wat gebeurt er als bedrijven massaal overstappen op het EU-regime?
    Dit zou effectief een nieuwe „economische juridische ruimte“ creëren die onafhankelijk is van de EU. Landen zouden moeten verduidelijken hoe ze omgaan met belastingverliezen, verlies van controle of veranderingen in het machtsevenwicht. Critici waarschuwen dat de nationale systemen dan onder druk zouden komen te staan.
16. Waarom is het onderwerp zo controversieel?
    Omdat het zowel kansen als risico's biedt - en omdat het diep ingrijpt in de structuur van Europa. Voor sommigen is het een moderne stap in de richting van een interne markt. Voor anderen is het een gevaarlijk signaal omdat bevoegdheden en invloed geleidelijk naar Brussel migreren.
17. Heeft de 28e regeling een impact op de arbeidsmarkt?
    Zeer waarschijnlijk wel. Als bedrijven gemakkelijker kunnen overstappen naar het EU-regime, rijst de vraag welke arbeidsrechten daar gelden. Als de nationale beschermingsnormen strenger zijn dan die van het EU-regime, zal er een neerwaartse druk ontstaan. Dit maakt critici bijzonder nerveus.
18. Hoe worden winsten en verliezen in de toekomst verdeeld?
    Dit is een van de spannendste open vragen. Als EU-bedrijven in meerdere landen actief zijn, moet duidelijk worden geregeld welk land welk deel van de belastingen ontvangt. Zonder zulke regels zou het systeem niet werken. Het is onvermijdelijk dat de EU deze kwestie op een gegeven moment openbreekt.
19. Is de 28e regeling een stap in de richting van een federale EU-staat?
    Niet officieel. Maar functioneel zou het een verdere stap in deze richting kunnen zijn. Het creëert een nieuw rechtsgebied dat naast de nationale wetgeving bestaat - en op een bepaald moment dominant kan worden. Critici zien dit als „integratie via de achterdeur“.
20. Waarom moeten we dit onderwerp nu begrijpen?
    Want de koers wordt nu bepaald. Wanneer het wetsontwerp in 2026 wordt gepresenteerd, zal er een beslissing worden genomen over het basiskader. Iedereen die wil begrijpen waar Europa naartoe gaat - economisch, politiek en sociaal - moet zich nu op deze kwestie richten. Het is een van die projecten die in stilte werken, maar op de lange termijn grote gevolgen hebben.